متعددي دخالت داشته و همين امر سبب شده است كه اين حادثه با اين كه از نظر تاريخي و وقايع سطحي طول و تفصيل زيادي ندارد، از نظر تفسيري و از نظر پي بردن به ماهيت اين واقعه بزرگ تاريخي بسيار پيچيده باشد. ما دراين حادثه به مسائل زيادي برمي خوريم در يك جا سخن از بيعت خواستن از امام حسين (ع) و امتناع امام از بيعت كردن است در جاي ديگر دعوت مردم كوفه از امام و پذيرفتن امام است در جاي ديگر امام به طور كلي بدون توجه به مسئله بيعت خواستن و امتناع از بيعت و بدون اينكه اساساً توجهي به اين مسئله بكند كه مردم كوفه او را دعوت كرده اند يا نه از اوضاع زمان و وضع حكومت وقت انتقاد مي كند شيوع فساد را متذكر مي شود، تغيير ماهيت اسلام را يادآوري مي كند، حلال شدن حرام ها و حرام شدن حلال ها را بيان مي نمايد و آن وقت مي فرمايد: «وظيفه يك مرد مسلمان اين است كه در مقابل چنين حوادثي ساكت نباشد». در اين موضع مي بينيم امام نه سخن از بيعت مي آورد و نه سخن از دعوت حقيقت مطلب اين است كه همه اين عوامل موثر و دخيل بوده است يعني همه اين عوامل وجود داشته و امام در مقابل همه اين عوامل عكس العمل نشان داده است پاره اي از عكس العمل هاي امام بر اساس امتناع از بيعت پاره اي از تصميمات امام بر اساس دعوت مردم كوفه و پاره اي بر اساس مبارزه با منكرات و فسادهايي است كه آن زمان به هر حال وجود داشته است همه اين عناصر در حادثه كربلا _ كه مجموعه ايي است از عكس